ÖĞ-DER Şuurlu Öğretmenler Derneği

Eğitsel Rehberlik

ETKİNLİKLER
Okulöncesi Eğitim Kurumlarında Yapılabilecek Etkinlikler
     Anaokulu veya anasınıfına başlayan çocukların yeni başladıkları ortamı tanıma ve uyum sağlamaları amacıyla aşağıdaki etkinlikler gerçekleştirilebilir.
 
AMAÇ: Okulu tanıma ve uyum sağlama.
Etkinlikler:
1. Okulun açıldığı ilk gün çocuklar ve veliler için bir tanışma partisi düzenleyiniz. (Bunun için velilerin görüşlerini ve katkılarını alınız.)
2. Çocuklara ve velilere okuldaki görevli personeli tanıtınız. Kısaca sorumluluklarını belirtiniz.
3. Okulun değişik birimlerini çocuklarla gezip, incelemelerine fırsat tanıyınız. Buralarda ihtiyaçlarını nasıl karşılayabileceklerini açıklayınız.
4. İkili- Üçlü gruplar yapıp, birbirlerine sorular sorarak tanışmalarını sağlayınız. Sonra da büyük gruba arkadaşlarını tanıtlamalarını isteyiniz.
5. Okulu sevdirecek eğlendirici ve ilgi çekici etkinlikler düzenleyiniz. (Çocukları kaynaştırmaya yönelik oyunlar)
6. Bazı kuralları uygun şekilde açıklayınız, gösteriniz, tartışınız.
7. Grupta herkesin sırayla birbirine soru sormalarını sağlayan bir oyun düzenleyiniz. Bu etkinlikle hem birbirlerini tanımalarını, hem de söz isteme, soru sorma, dinleme gibi kuralları uygulamalarını sağlayınız.
8. Okula uyum güçlüğü çeken çocuklarla özel olarak ilgileniniz ve veliyle işbirliği yapınız.
 
AMAÇ: Çevreyi tanıma.
Etkinlikler:
1. Yakın çevreye inceleme, tanıma gezileri düzenleyiniz.
2. İşyeri yakında olan velileri çocuklarla birlikte ziyaret ediniz.
3. Çevredeki bazı kurumlara gezi düzenleyiniz. (Postane, hastane, okul, vb.)
4. Çevreden edindiği değişik gözlemlerini okulda resim, oyun, drama vb. etkinliklerle canlandırmalarını isteyiniz.
 
AMAÇ: Okumayı sevme.
Etkinlikler:
1. Çocuklara sevecekleri masal ve hikayeler okuyunuz.
2. Herhangi bir durumda ödül olarak kitap armağan ediniz.
3. Doğum günlerinde kitap armağan etmelerini teşvik ediniz.
4. Çevrede kitap fuarı açıldığında gezi düzenleyiniz.
5. Okulda hangi etkinlikleri sevdiklerini sorunuz ve bunların anlara ne sağladığını tartışınız.
İlköğretim I. Kademede Yapılabilecek Etkinlikler
     İlköğretim I. kademede (ilk 5 yıl) eğitsel alanda öğrencilere saptanan yeterliklerin ve hedef davranışların kazandırılması için sınıf öğretmeni tarafından çeşitli rehberlik etkinliklerinin gerçekleştirilmesi gerekir.
     İlköğretim I. kademede yapılması gereken eğitsel rehberlik uygulamaları olarak aşağıdakiler planlanabilir:
- Oryantasyon
- Okul ve sınıf kurallarını öğretme ve uygulama
- Yönergeleri izleme
- Etkin çalışma yöntemlerini öğrenme
- Zamanı planlama ve etkin kullanma becerisi kazandırma
 
Oryantasyon (Duruma Alıştırma) Programı:
     Oryantasyon hizmeti, öğrencilerin yeni başladıkları bir ortam olarak okulu ve bulunduğu çevreyi tanıması, ihtiyaçlarını nasıl karşılayacağını öğrenmesi, birlikte eğitim yapacağı kişilerle tanışması, onların bu yeni ortama çabuk ve kolay uyum sağlaması, öğrenmeye güdülenmesi, böylece başladığı eğitim sürecinde başarılı olmaları açısından son derece önemli bir hizmettir. Duruma alıştırma programında şu ilkeler benimsenmelidir:
1. Duruma alıştırma programı bütün yeni öğrencilere ulaşabilmelidir. Çünkü her öğrencinin böyle bir yardıma ihtiyacı vardır.
2. Bu program okulun sürekli bir faaliyeti olmalıdır. Her yıl, öğretim yılı başında yoğunlaşan bir programın yanısıra, öğrencilerin etkin çalışma yöntemlerini öğrenmeleri, eğitsel kol faaliyetlerine katılmaları, çevredeki opera,tiyatro, kültür merkezi vb. yerlerdeki gösteri faaliyetlere katılarak bu gibi yerleri öğrenmeleri gibi etkinliklerle öğretim yılı içinde de devam etmelidir.
3. Duruma alıştırma programı, bütün faaliyetleri ayrıntıları ile hazırlanmış bir program olmalıdır. Tüm rehberlik faaliyetlerinde olduğu gibi, burada da planlı etkinlikler esastır.
4. Bu program kapsamlı faaliyetler içermelidir.
5. Tanıma, uyum sağlama ve öğrenme ile ilgili, öğrencilerin gelişim dönemi gereği, daha çok, ortak ihtiyaç ve problemler bu etkinliklerde ağırlık merkezini oluşturmalıdır.
6. Bu programın uygulanmasında okuldaki tüm görevliler işbirliği içinde olmalıdır. Çevredeki kurum ve kuruluşlardan destek alınmalıdır.
7. Oryantasyon programı velileri de kapsamalıdır.
8. Oryantasyon programı sonucunda bir "değerlendirme" yapılması, programın eksik yönlerinin ortaya koyulması, sonraki yıllar için gerekli iyileştirmelerin yapılması açısından önemlidir.
9. Oryantasyon programının uygulanmasında rehberliğin genel felsefesi ve ilkeleri esas alınmalıdır.
 
Okul ve Sınıf Kurallarını Öğretme ve Uygulama:
     İlköğretime başlayan öğrenci örgün bir eğitim kurumuyla tanışmıştır. Ev ortamından okul ortamına girmesi onun bu yeni ortamdaki kuralları öğrenmesini gerektirir. Öğrencilik süresince öğrencilerin bağlı oldukları çeşitli yönetmelikler vardır. Bu yönetmelikler hakkında oryantasyon programı kapsamında bilgiler verilir, açıklamalar yapılır. İlgili yönetmelikler öğrencilerin okuyabileceği panolara asılır. Gerekli durumlarda öğretmenler sınıflarda bazı konularda açıklama yapabilir.
     Bunların yanısıra bir okulun işleyiş, sınıfın düzeni ve derslerin işlenişi ile ilgili çeşitli kurallar vardır. Bu kuralların öğretilmesinde aşağıdaki yol izlenebilir:
 1. Öğretmen istediğiniz kuralı açıklayınız.
2. Kuralın ne işe yaradığı, neden konulmuş olduğu konusunda öğrencilerin görüşlerini sorunuz.
3. Kurala uyulduğu ve uyulmadığı zaman ortaya çıkabilen olası sonuçları tartışınız.
4. Gerekli/ uygun durumlar için öğrencilere "rol yapma tekniği" ile kuralı uygulatınız.
5. Tüm öğrencilerin kuralı anladığından emin olunuz.
Kuralları benimsetmede öğretmen şu noktaları göz önünde tutmalıdır:
     Birkaç kuralı birlikte vermeyiniz. Bir kuralı öğrendiklerini ve uyguladıklarını gördükten sonra ikinci bir kurala geçiniz.
     Kurallara uyanları ilk zamanlar sık sık pekiştiriniz. Uymayanları duruma göre görmezden gelebilir ya da ara sıra uyarabilirsiniz.
     Krallara uygun davranışlar yerleşmeye başladıkça, öğrencilerin ne yapacağını düzenleyen kuralların belirtilmesine daha az yer verilirken, kurallara uygun davranışların pekiştirilmesine devam edilir.
     Sınıf kurallarına uyulmasında en etkili yöntem, kuralları oluşturma ve denetleme sürecine öğrencilerin katılımıdır.
 
Yönergeleri İzleme:
     Öğrencilere kazandırılması gereken bir diğer eğitsel beceri "yönergeleri izleme"dir. Yönerge, bir işin nasıl yapılacağını gösteren, ne yapılması gerektiği ile ilgili açıklamalardır. Yönergeler sözlü olarak, yazılı olarak ya da sembollerle ifade edilebilir. Yaşamımız boyunca pek çok yerde pek çok uygulamayı, işi, görevi, vb. yönergeleri izleyerek yaparız. Dolayısıyla bu alışkanlığın kazandırılması çok önemlidir.
 
     Sözlü Yönergeler: Öğrencilere yönergeleri izlemeyi öğretirken, yönergeler verilirken, neler yapacakları açık ve anlaşılır şekilde ifade edilmelidir. Keyfi davranma yerine ayrıntılı bir şekilde belirlenmiş kurallara göre davranılmalıdır. Böylece, yönergeler arzu edilen davranışların oluşması için zemin hazırlar ya da belirgin ipucu olma özelliği kazanır. Arka arkaya birden çok işlemi sıralayan yönergeler tekrar edilmeli, öğrencilere tekrarlatılmalı, yönergeleri izleyenler ödüllendirilmelidir.
 
     Yazılı Yönergeler: Yazılı yönergelerle öğrenciler genellikle yazılı sınavlarda karşılaşırlar. Bu sınavlardaki yönergeleri okumak, öğrencinin başarısını etkileyen önemli faktördür. Öğretmenler bu konuda sınavlara hazırlık aşamasında sınıfta uygulamalar yaparak öğrencilere gerekli alışkanlığı kazandırmaya çalışmalıdır.
 
Etkin Çalışma Yöntemleri:
     Öğrencilerin okul başarısını etkileyen fizyolojik, sosyo-kültürel, ekonomik ve psikolojik pek çok etken olabilir. Bunlar içinde en önemli etkenlerden biri de kuşkusuz öğrencilerin etkin çalışma yöntemlerini kulanmayışlarıdır. Birçok öğrnci zamanının çoğunu çalışmaya ayırdığı halde başarısız olmaktan yakınır. Oysa başarı, çalışmaya ayrılan süre kadar bu sürenin verimli kullanılması ile ilişkilidir. Genel olarak öğrencilerin şu alanlarda kendilerini geliştirmeleri önerilir:
- Zamanın iyi planlanması
- Çalışma ortamının düzenlenmesi
- Çalışma sürelerinin ve aralıklarının planlanması
- Not tutma
- Aktif dinleme
- Hızlı ve etkili okuma
- Özet çıkarma
- Hafızayı güçlendirme
- Güdülenme
     Ayrıca, öğrencinin tüm eğitim süreci boyunca gerekli olacak "bilgi kaynaklarından yararlanma becerisi" olarak ifade edilebilecek olan; sözlük, ansiklopedi, imla kılavuzu vb. kullanma, kitaplıkların kataloglarından ve diğer tarama sistemlerinden yararlanabilme, bir kitabın içindekiler, indeks (dizin), kaynakça, özet kısımlarından nasıl yararlanacağını öğrenme vb. davranışların kazandırılması da etkin çalışma yöntemleri kapsamında düşünülür.
 
İlköğretim II. Kademede Yapılabilecek Etkinlikler
 
     İlköğretim I. kademede gerçekleştirilen eğitsel etkinliklerin birçoğu, II. kademede de gereklidir ve bu dönemde de sürdürülür.
Uygulamalar:
 
İlköğretim II. dönemde özellikler, öğrencinin üst eğitim kurumlarını tanıma, çevredeki iş ve çalışma koşullarını öğrenme (bu aynı zamanda mesleki rehberliğin kapsamına girer), plan yapma ve yürütme becerileri kazanma, ilköğretimi bitirme ve ortaöğretime geçişteki sınavlara hazırlanma, sınav teknikleri konusunda beceri kazanma gibi etkinlikler eğitsel rehberlik kapsamında yer alır. Kuşkusuz ki etkin çalışma yöntemleri ile ilgili uygulamalar bu dönemde de sürdürülmelidir.
 
1. Üst Eğitim Kurumlarını Tanıtma
     İlköğretim sonunda öğrencinin en uygun yönelmeyi gerçekleştirebilmesi için var olan alternatifler hakkında gerek çocuğun gerekse ailenin bilgi sahibi olması gerekir. Eğitim kurumları tanıtılırken, kurumun adı, adresi, resmi veya özel mi olduğu, ülke içinde aynı kurumlardan başka olup olmadığı, bu ve benzeri kurumların ilk ne zaman kuruldukları ve gelişimleri gibi eğitim kurumunun kimliği hakkında detaylı bilgiler verilir. Ayrıca eğitim kurumunun süresi, yatılılık durumu, burs vb. imkanları, paralı ise ücretleri, öğrencide aradığı özellikler, yapılan eğitim konuları, eğitim olanakları, okulu bitirenlerin sayısı ve kurumun geleceği hakkında da bilgiler verilir. Ayrıca eğitim kurumları ile ilgili yazılı materyaller toplanarak paylaşılır.
 
2. Eğitsel Plan Yapma ve Yürütme
     İlköğretim sonunda öğrenci hangi okula, hangi eğitim ve meslek alanına yöneleceğine karar verirken geleceğini planlamış olur. Ancak istediği okula girip istediği eğitimi alabilmesi için de kendini planlamalı, hedefe yönelik çalışarak planını uygulamalıdır. Bir bakıma eğitimin her kademesinde öğrencinin geçmişini şimdiki zamana bağlayabilme ve deneyimlerinden yararlanarak geleceğini planlayabilme becerisini kazanması gerekir. Geçmiş başarı ya da başarısızlıkların, belirlediği hedeflere ulaşmadaki etkisini belirleyebilme, karar verirken göz önüne alınacak faktörleri bilme, bir planı uygularken engellerle baş edebilme, geleceğe ilişkin sağlıklı bir plan yapabilme, öğrencinin kazanması gereken temel davranışlardır.
     Sınıf içinde, öğrencilerin kısa dönem (günlük, haftalık), orta dönem (aylık, yarıyıllık) ve uzun dönem (yıllık) hedeflerini belirlemeleri ve bu hedeflere ulaşmak için planlar yapmaları, planlarını yakın arkadaşları, ailesi ve sınıf öğretmeni ile gözden geçirip tartışmaları, gerekiyorsa düzeltip geliştirmeleri için alıştırmalar yapılmalıdır. Bu alıştırmalarda, hazırladıkları plana uymadıklarında sonucun ne olabileceği, plana uyma sözü vermeleri, sözünü tutmadıklarında kendilerine uygulayabilecekleri yaptırımlar üzerinde de durulmalıdır.
 
 
 
Bugün Sitemize 29 ziyaretçi (39 klik) Geldi